แมลงวันตัวเบียน เป็นแมลงที่พบเห็นได้ทั่วโลก ส่วนมากจะอยู่ในแถบแอฟริกากลางและใต้ มีอยู่หลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นแมลงวันตัวเบียนม้า, แมลงวันตัวเบียนกวาง แต่ที่น่ากลัวที่สุดคือแมลงวันตัวเบียนคนโดยแมลงวันตัวเบียนคนนี้จะวางไข่บน บนยุงหรือแมลงอะไรก็ตามที่บินเกาะคนอยู่บ่อยๆ เมื่อยุงดูดเลือดคน ไข่ของแมลงวันตัวเบียนจะย้ายมาอยู่บนผิวหนัง แล้วเมื่อมันเจริญเติบโตจากดัดแด้และก็มาเป็นหนอนดัดแก้อยู่ใต้ผิวหนัง จากนั้นมันจะกินน้ำเลี้ยงและเนื้อบางส่วนของผิวหนังของเรา วันดีคือดีมันอาจซอนไซเพื่อกินอวัยวะต่างๆ ในร่างกายของเรา เช่น สมอง, ลูกนัยต์ตา,อัณฑะ พอถึงเวลาโตเต็มที่ก็จะดันตัวออกมา เสมือนเอเลี่ยนโผล่จากร่างกาย
คือสภาวะที่มีหนอนแมลงวันอาศัยอยู่ในคน หรือสัตว์ที่มีชีวิต ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ซึ่งหนอนแมลงวันนี้อาจจะดูดกินเนื้อเยื่อของโฮสท์ ของเหลว หรืออาหารที่โฮสท์กินเข้าไปก็ได้
การจำแนกชนิดของ myiasis สามารถจำแนกได้ 2 วิธี คือ
1. Clinical classification
2. Parasitological classification
1. Clinical classification
วิธีนี้จำแนกโดยอาศัยตำแหน่งที่หนอนแมลงวันอาศัยอยู่ในโฮสท์ การจำแนกแบบนี้ช่วยทำให้การจำแนกชนิดของหนอนแมลงวันสะดวกมากขึ้น สามารถแบ่งได้เป็น
# Myiasis ที่ผิวหนัง (Cutaneous myiasis)
เป็น myiasis ที่เกิดที่ผิวหนังหรือชั้นใต้ผิวหนัง เช่น หนอนแมลงวัน การที่หนอนแมลงวันไต่ขึ้นบนโฮทส์แล้วมาดูดกินเลือด (Bloodsucking myiasis) สภาวะที่หนอนแมลงวันฝังอยู่ในผิวหนังและเกิดเป็นตุ่มฝี (Furunicular myiasis) หรือการที่หนอนแมลงวันไชไปตามผิวหนังเกิดเป็นแนวที่มันไชไป (Creeping myiasis) หรือหนอนแมลงวันบางชนิดที่ชอบอาศัยอยู่ที่บาดแผลของโฮสท์ (Wound or Traumatic myiasis)
ในปาก
semi-obligatory myiasis หรือ
Facultative myiasis เป็น myiasis ที่หนอนแมลงวันอาศัยอยู่บนโฮสท์บางช่วงชีวิตของมันเท่านั้น เช่น หนอนแมลงวัน Auchmermyia hiteola (congo floor maggot) ในอาฟริกา ซึ่งจะอาศัยอยู่ตามพื้นดินบริเวณบ้าน จะมาดูดเลือดคนขณะหลับ จากนั้นก็ทิ้งตัวลงบนพื้นดินตามเดิม
โอ้ว เหมือนแดรกคูล่าเลย มาตอนหลับ เอิ้กๆๆๆ
ตัวอ่อนแมลงวัน Auchmermyia hiteola (congo floor maggot) กำลังดูดกินเลือด
Bedbugs [ตัวเรือด]
เป็นเหมือนเห็บตัวเล็กๆที่อาศัยอยู่รอบๆบริเวณที่นอนของเรา ส่วนมากมักจะออกมาหากินตอนกลางคืน แต่บางทีมันก็จะออกมาตอนกลางวันได้เหมือนกัน และเพราะไอ้ขนาดตัวที่เล็กของมันนี่แหละ ทำให้มาซ่อนได้ตั้งแต่ข้างในตัวที่นอน, ซอกตะเข็บที่นอน, พรม, รอยแตกบนผนัง, ใต้กางเกงใน, รูโหว่ของกางเกงใน, จนแทบจะที่ไหนก็ได้ในห้องนอนกันเลยเชียว ดีไม่ดีอาจจะไปตั้งชุมนุมกันในกางเกงในเลยก็ได้ ตัวเรือดนั้นสามารถเดินเป็น100ฟุตเพื่อตามหาเลือดได้เลยทีเดียว
รอยกัดของมันชอบนำไปสับสนกับยุงหรือแมงมุมเพราะรอยกัดของมันทั้งคันและแดง เหมือนกันเด๊ะ แต่โชคดีที่ยังไม่มีข้อมูลว่าตัวเรือดนั้นเป็นพาหะของโรคได้ แต่สามารถทำให้ติดเชื้อได้ถ้าหากไปเกาจนเกิดแผล แต่ถ้าหากเรารู้ช้าว่าสิ่งที่กัดเรานั้นเป็นตัวเรือด ไม่ใช่ยุง ก็จะทำให้ตัวเรือดมีโอกาสขยายพันธุ์ได้มากขึ้นเรื่อยๆ
ปัญหาหลักของตัวเรือดไม่ใช่เพราะโดนกัดแล้วคัน แต่เป็นจากอาการทางจิต ส่วนมากทันทีที่เจอตัวเรือดในห้อง โฮสท์[Host หรือ ผู้ที่ถูกปรสิตใช้เป็นที่อยู่อาศัย] มักจะเกิดอาการวิตกกังวล, กลัวอย่างรุนแรง เพราะเรือดไม่ได้มาตัวเดียว แต่ก็ไม่มากหรอก….ดูจากรูปนะ = =’
ยังไม่พอแค่นั้นตัวเรือดนั้นตรวจจับได้ยากมากเพราะความสามารถในการซ่อนตัว ของมัน ที่ไหนก็ตามที่แมลงตัวขนาดเท่าเมล็ดแอปเปิ้ลลอดเข้าไปได้เรือดก็ต้องเข้าไป ได้ ดีไม่ดีมันอาจจะเข้าไปในจมูกเราก็ได้ หวา!! ล้อเล่นนะ แถมยังสามารถรอดไปได้เป็นปีโดยไม่ได้กินอาหารได้อีกด้วย ส่วนความน่ากลัวที่แท้จริงของมันน่ะ คือ ตัวเมียสามารถวางไข่ได้มากกว่า500ฟองในหนึ่งช่วงชีวิตของมัน และจะเริ่มดูดเลือดตั้งแต่ฟักไข่ออกมา และใช้เวลาแค่5อาทิตย์กว่าๆในการโตเต็มวัยพร้อมวางไข่!! เอาเข้าไป!!
Lice [เหา, โลน]
จริงๆแล้วมันมีแมลงชนิดนี้อยู่หลายประเภทมากๆ แต่ที่รู้จักกันดีที่สุดดูเหมือนจะเป็นเหาศีรษะ แต่มันมีเหาตัวอยู่ด้วยเรียกได้อีกอย่างว่าโลน ที่น่ากลัวคือมันมีเหาบริเวณลึกลับด้วย จากที่กล่าวมาพวกนี้กระหายเลือดมนุษย์กันทั้งนั้น จริงๆแล้วยังมีอีกหลายสายพันธุ์แต่ติดกับสัตว์เท่านั้น
ชีวิตของเหาค่อนข้างสั้น ไข่จะฟักในเวลา6-9วัน กลายเป็นตัวอ่อนและลอกคราบ3ครั้งก่อนโตเต็มที่ เศษซากของไข่และคราบของเหาจะถูกทิ้งเอาไว้ด้วย เหมือนเวลาจขบ.ถอดเสื้อแล้วโยนทิ้งไว้ไม่พับ โดยตัวเต็มวัยจะเคลื่อนที่เร็วมาก และใช้ชีวิตอยู่ประมาณเดือนนึงเพื่อกินเลือดและขยายพันธุ์ต่อไป ตัวเมียจะออกไข่ได้วันละประมาณ7-12ฟอง
เหาตรวจพบได้ง่ายกว่าเรือดมาก ดูจากอาการคันและผื่นแดงตามบริเวณที่อยู่อาศัยได้ แต่บางครั้งอาจจะเป็นตุ่มเม็ดตามที่โดนกัด ใช้แค่หวีดีๆซี่เยอะๆหรือหวีกำจัดเหาหวีเอาก็สามารถกำจัดทั้งเหาและไข่ได้ แต่การรักษาด้วยยานั้นแน่นอนกว่า และควรจะตรวจดูหัวของคนอื่นในบ้านด้วยนะ ว่าติดไปบ้างมั้ย?
Leeches [ปลิง]
ปลิงดูดเลือดส่วนมากจะถูกพบในน้ำนิ่งหรอน้ำที่ไหลช้า แต่ก็สามารถพบบนบกได้เช่นกัน วิธีการตามหาโฮสท์ของมันคือการรออยู่ที่พื้นใต้น้ำ และใช้เวลากับการจับความเคลื่อนไหวหรือแสงที่เปลี่ยนรูปร่างไป เมื่อมันหาโฮสท์เจอมันก็จะทำตัวเป็นคลื่นและ ‘ว่าย’ ไปหาโฮสท์
ปลิงจะใช้ส่วนดูดของปากและฟันจำนวนมากของมันเพื่อสร้างรอยแผลให้กับโฮสท์ หลังจากนั้นปลิงก็จะหลั่งสารที่คล้ายกับน้ำมูกออกมา [แหยะ นี่กูโดนสั่งขี้มูกใส่รึเนี่ย!?]เพื่อให้ตัวของมันยังคงติดอยู่กับโฮสท์ ปลิงจะคลายตัวหลังจากที่ปล่อยสารป้องกันการแข็งตัวและเรียกน้ำย่อยของมัน เพื่อไม่ให้เลือดเกิดการแข็งตัวหรืออยู่ในสภาพที่ย่อยไม่ได้ นี่เป็นคุณสมบัติของปลิงที่สามารถนำไปใช้ในการแพทย์ได้
แผลจากปลิงจะไม่แย่อย่างที่หลายๆคนคิด มันอาจจะน่ารำคาญและจะมีเลือดซึมออกมาเหลวๆเป็นเวลาหลายชั่วโมง แต่ก็เสียเลือดไปเพียงนิดเดียว การติดเชื้อนั้นหายากและถึงจะมีอาการแพ้เกิดขึ้นก็ไม่ได้เป็นเรื่องให้น่า กังวลมากนัก
Mites [ไร]
ไรเป็นหนึ่งในสิ่งมีชีวิตที่มีความธรรมดาสามัญมาก แต่มีประเภทมากเหลือเกิน เช่น ไรฝุ่น ไรสัตว์ปีก ไรหมา ไรกวาง และ ไรหิด [scabies mites] เป็นต้น มันมีแม้กระทั่งไรที่กำลังอาศัยอยู่บนตัวเราตอนนี้ด้วยซ้ำ และมันกำลังกินความมันบนหัวของทุกๆคนอยู่ครับ เพราะฉะนั้นจริงๆเราไม่ต้องสระผมก็ได้ เอ้ย! ไม่ใช่!! แต่ไม่ต้องห่วงไรพวกนี้อาศัยอยู่เป็นธรรมดาอยู่แล้วและไม่มีอันตรายใดๆ ส่วนใหญ่ไรจะไม่แสดงปัญหาให้กับคนมากนัก แต่ไรจะกินเลือดแทน ถ้าหากของกินเดิมของมันหายไป ประมาณว่าพอไม่พอใจก็ใช้เลือดประท้วง เอ๊ะ! คุ้นๆ ช่างเถอะ
ไรที่มักจะสร้างปัญหากับคนคือ ไรหิด ปรสิตตัวจิ๋วชนิดนี้สามารถสร้างความคันขั้นเทพและผื่นแดงขึ้นบนบริเวณที่ติด เชื้อได้ การติดเชื้อแบบนี้จะถูกวินิจฉัยว่าเป็นโรคผิวหนังอักเสบจากปรสิตและรักษาได้ ตามยาที่แพทย์สั่ง
Tapeworms [พยาธิตัวตืด]
พยาธิตัวตืดนั้นคล้ายๆกับพยาธิปากขอ ตรงที่มันเป็นพยาธิลำไส้ที่สามารถติดไปกับดินหรือของเสียได้เหมือนกัน แต่ส่วนมากจะไปโดยที่มนุษย์กินอาหารสุกๆดิบๆทำให้ฆ่าพยาธิไม่สำเร็จ [โอนี่สินะ ที่ครูสุขศึกษาพยายามเตือนเรามาหลายครั้ง] พยาธิพวกนี้จะไปอยู่ตามกล้ามเนื้อของสัตว์หลังจากที่มันถูกกินเข้าไปพร้อม หญ้าสีเขียวชอุ่ม และมนุษย์ก็ดันฆ่าสัตว์ตัวนั้นไปเป็นอาหารให้พวกเราได้กิน
เมื่อผู้โชคร้ายได้กินไข่พยาธิตัวตืดเข้าไป ไข่จะฟักระหว่างการย่อยอาหารและโตจากตัวอ่อนจนโตเต็มวัยโดยกินเลือดและธาตุ สารอาหารในลำไส้เล็กเป็นอาหาร ตัวเต็มวัยของมันนั้นเป็นทั้งตัวผู้ตัวเมีย หรือกะเทยดีๆนี่เอง สามารถสร้างไข่ได้และจะปล่อยไข่ออกไปกับของเสียของมนุษย์ เหมือนใช้ขี้เป็นยานพาหนะนั่นเอง 55+ ไข่ที่ออกไปนั้นอาจจะติดอยู่ตามโถส้วมก็ได้ หรืออาจจะไหลไปตามท่อระบายน้ำไปยังแหล่งใหม่ และเริ่มวงจรชีวิตอีกครั้ง
อาการของพยาธิตัวตืดนั้นสังเกตยากมาก เพราะไม่มีอาการจากภายนอกให้เห็นเป็นระยะเวลานาน แล้วก็อาจจะทำให้พยาธิตัวตืดผู้น่ารักตัวนี้โตได้ถึง30ฟุตเลยทีเดียว แต่ยิ่งมันโตก็อาจจะแสดงอาการท้องบวมออกมาได้เช่นกัน แต่ถ้าไม่รู้เรื่องเลยว่ามีพยาธิ เจ้าพวกนี้อาจจะโตวันโตคืนอายุยืนนานไปเป็นสิบกว่าปีเลยก็ได้
Hookworms [พยาธิปากขอ]
พยาธิปากขอนั้นจะติดออกมากับของเสีย และไข่จะฟักในเวลาประมาณ1อาทิตย์ และจะกลายเป็นตัวอ่อนซึ่งสามารถอาศัยอยู่ได้เป็นเดือนๆในดินที่กลบมันเอาไว้ ทันทีที่มีคนมาสัมผัส นอนทับ เหยียบ เลีย หรือดูด มันก็จะไชเข้าไปในร่างกาย ไปตามเส้นเลือด เข้าไปในหัวใจและเข้าไปในปอด เมื่อมันเข้าไปในปอดปุ๊บ บางทีมันก็จะขี่น้ำมูกไปหรืออาจจะโดนกลืนไปเองเลย และทำให้พยาธิปากขอนี้ได้นั่งรถไฟฟ้าสายเร็วที่สุดในโลก ตรงไปยังลำไส้ทันที
หลังจากที่ถึงสถานีลำไส้ พยาธิปากขอก็จะปักหลักสร้างบ้านทันที โดนยึดตัวเองไว้กับผนังลำไส้ และดูดเลือด ถ้าหากปล่อยเอาไว้นานๆอาจนำไปถึงการขยายพันธุ์มากมายอย่างรุนแรง และนำไปสู่โรคต่างๆได้อีกมาก เช่น ทำให้ปวดท้องรุนแรง ท้องร่วง ท้องผูก ท้องก่อนแต่ง อาการเหนื่อยล้า หรือที่น่ากบัวที่สุดคือทำให้โฮสท์หิวอาหารแปลกๆเช่น ดินหรือโคลน และวงจรชีวิตจะเริ่มต้นใหม่ทุกๆครั้งที่มีการถ่ายอุจจาระ
Cutaneous leishmaniasis [เป็นชื่อปรสิตเซลล์เดียว]
เป็นการติดเชื้อทางผิวหนังที่เกิดจาดเชื้อปรสิตเซลล์เดียวที่ถูกพามาโดย ริ้นฝอยทราย เป็นแมลงขนพองยาวประมาณ2มิลลิเมตร ที่สามารถลอดตาข่ายดักยุงทั้งหลายได้ แมลงพวกนี้อาศัยตามที่อยู่อาศัยของมนุษย์ และมีลูกหลานแถวๆบริเวณน้ำเน่าๆทั้งหลาย แผลติดเชื้อจากปรสิตเซลล์เดียวตัวนี้จะแสบมาก และถ้าติดเชื้อก็อาจจะ ถึงตาย !!
Naegleria brain-eating amoeba [เนกลาเรีย อะมีบากินสมอง]
อย่ากินน้ำที่ไม่น่าไว้ใจ!!! และอย่าเอาหัวลงไปในน้ำเวลากินด้วย!! พูดง่ายๆคือหลีกเลี่ยงน้ำที่หน้าตาดุดันอันตรายจะดีกว่า เพราะอะมีบาชนิดนี้ไม่ค่อยจะเป็นมิตรเท่าไหร่นัก มันจะสร้างบ้านของมันในน้ำอุ่นๆแถบอเมริกาตะวันตกเฉียงใต้ แต่นั่นไม่ใช่ปัญหา ทว่า บางทีมันก็ทะลึ่งเข้าไปสร้างบ้านในสมองคน อืมม คงไม่ใช่ปัญหาใหญ่อะไรมากเนอะ การติดเชื้อจากเนกลาเรียจังเป็นสาเหตุของอาการที่คนไทยเรียกว่าเยื่อหุ้ม สมองอักเสบและภาษาอังฤษเรียกว่า primary amebic meningoencephalitis (PAM) เรียกสั้นๆว่าแปม ซึ่งเป็นอาการอักเสบของสมอง และจะทำลายเนื้อเยื่อสมอง อาการแป่มแป๊มเนี่ยจะเริ่มตั้งแต่1ถึง14วันหลังติดเชื้อ อาการก็ดูแล้วครบสูตรเลย ปวดหัวตัวร้อน คลื่นไส้ อาเจียน และคอเคล็ดอีกด้วย!! และเมื่อเนจังกินสมองไปอย่างกว้างขวาง ก็จะทำให้เกิดอาการมึนงง ขาดสมาธิกับสิ่งรอบตัว สูญเสียความสามารถในการทรงตัว เป็นลม หรือกระทั่งเห็นภาพหลอน และหลังจากที่มันเริ่มโจมตีแล้ว ก็มักจะตายหลังจากนั้น3ถึง7วัน
Candiru [ปลาแคนดิรุ]
แคนดิรุเป็น ปลา นะครับ “ปลา” ใช่แล้ว!! “ปลาปรสิต” ที่เป็นญาติกับปลาดุก โดยพบในแม่น้ำอะเมซอน และถ้าคุณคิดว่าปิรันย่าเก๋าแล้ว ไอ้แคนดิรุเนี่ย มาเฟียเลยละครับ ถึงแม้มันจะยาวสุดได้แค่ประมาณ6นิ้ว แต่มันกลับร้ายกาจมาก มันกินเลือดเป็นอาหาร ซึ่งปกติมันจะกินจากปลา โดยว่ายเข้าไปในเหงือกปลาและใช้หนามที่คมกริบของมันเพื่อยึดกับโฮสท์ มันจะเคี้ยวหาทางไปเรื่อยๆจนกว่าจะเจอเส้นเลือดใหญ่ของเหยื่อ และกินเลือดเข้าไปจนกว่ามันจะอิ่ม
แคนดิรุหาเหยื่อโดยกลิ่นจากในน้ำ และตอนนี้แหละ จะบอกถึงสาเหตุที่ทำให้มันน่ากลัว คือกลิ่นน้ำปัสสาวะของมนุษย์เนี่ย มันชอบครับ และพอมันได้กลิ่นโปรดของมัน แน่นอน มันก็ใช้นิสัยมัน คือไชเข้าไปในแหล่งอาหาร แต่เอิ่ม ถ้ามนุษย์ผู้โชคร้ายกำลังฉี่ในน้ำอย่างแฮปปี้ละก็ มันจะไชเข้าไปทางนั้นอะ ทางเดียวกับที่เราปล่อยฉี่อ่ะนะ และถ้าเกิดอะไรแบบนั้นขึ้น มันก็จะยึดตัวมันเหมือนกับที่ยึดปลาตัวอื่น แน่นอน เจ็บชิบหาย และสามารถจะเอาแคนดิรุออกมาจากอาวุธลับของเราได้ก็มีแต่จะต้องใช้การผ่าตัด เกิดเหตุการณ์นี้ขึ้นคงไม่อยากไปไหนอีกเลยอะนะ เพราะฉะนั้นก็จำไว้ล่ะ อย่าฉี่ในอะเมซอน
copy from http://www.patjaa.com